Een pleidooi voor preventie
Mondzorg moet ook voor volwassenen opgenomen worden in het basispakket van de zorgverzekeringen, met preventie als centrale pijler. Een goede mondgezondheid is niet alleen van belang voor het gebit zelf, maar staat in directe relatie tot de algehele gezondheid en het sociaal functioneren van mensen. Toch hebben in Nederland ruim 1 miljoen mensen geen of onvoldoende toegang tot mondzorg, voornamelijk vanwege financiële drempels. Dit leidt tot uitstel of zelfs volledige vermijding van noodzakelijke zorg, met grote gevolgen op de langere termijn.
Preventieve mondzorg – zoals regelmatige controles, (voorlichting over) mondhygiëne en eenvoudige behandelingen – is cruciaal om grotere problemen zoals cariës, tandvleesontstekingen of tandverlies te voorkomen. Wanneer deze basiszorg niet toegankelijk is, stapelen de problemen zich op, waardoor mensen uiteindelijk te maken krijgen met ernstige aandoeningen die veel kostbaarder en complexer zijn om te behandelen. Denk bijvoorbeeld aan kaakontstekingen, systemische infecties of complicaties bij chronische ziekten als diabetes en hart- en vaatziekten. Mondgezondheid is dus niet los te zien van de rest van het lichaam.
Door preventieve mondzorg op te nemen in het basispakket, wordt zorg toegankelijk voor iedereen, ongeacht inkomen of sociale achtergrond. Dit draagt bij aan gelijke kansen in gezondheid. Juist kwetsbare groepen, zoals ouderen met een klein pensioen of mensen met een migratieachtergrond lopen extra risico op gebitsproblemen en zouden enorm gebaat zijn bij laagdrempelige, vergoede preventieve zorg.
Daarnaast is investeren in preventie ook economisch verstandig. Elke euro die besteed wordt aan preventieve mondzorg levert op termijn een veelvoud op doordat dure behandelingen worden voorkomen. Denk aan het vullen of trekken van tanden, wortelkanaalbehandelingen of het plaatsen van kronen en implantaten – ingrepen die niet alleen kostbaar zijn, maar ook gepaard gaan met ziekteverzuim, pijnklachten en psychisch leed. Bovendien zijn mensen met een gezond gebit over het algemeen productiever, minder vaak ziek en sociaal actiever.
Voor kinderen is mondzorg misschien wel het belangrijkst. Jong geleerd is oud gedaan: wie als kind goede gewoonten aanleert – zoals tandenpoetsen, gezond eten en regelmatig naar de tandarts gaan – heeft daar levenslang voordeel van. Toch zien we dat kinderen uit kwetsbare gezinnen vaak niet of nauwelijks naar de tandarts gaan, met als gevolg tandbederf, pijnklachten en verminderde schoolprestaties. Vaak heeft dit te maken met het feit dat de ouders zelf niet gaan of het belang ervan niet inzien. Dit terwijl juist voor kinderen tot 18 jaar al in het basispakket zit. Sommige ouders zijn daar niet van op de hoogte.
Het huidige onderscheid tussen ‘mondzorg’ en ‘lichamelijke zorg’ is achterhaald. De mond maakt integraal deel uit van het lichaam en verdient dezelfde aandacht binnen de gezondheidszorg. De medische wereld erkent steeds meer de samenhang tussen mondgezondheid en ziektes elders in het lichaam. Door mondzorg onderdeel te maken van het reguliere zorgpakket, kunnen zorgverleners beter samenwerken en eerder ingrijpen bij signalen van ziekte.
Preventieve mondzorg is geen luxe, maar een noodzaak. Het verlaagt de druk op de gezondheidszorg, vermindert ongelijkheid, bespaart kosten op lange termijn en bevordert het algemeen welzijn. Door het structureel, ook voor iedereen vanaf 18 jaar en ouder, op te nemen in het basispakket van de zorgverzekering, zetten we een grote stap in de richting van een preventieve, toegankelijke en toekomstbestendige gezondheidszorg.
Mede daarom steunt De Lieve Tandarts de Dokters van de Wereld. Dokters van de Wereld heeft berekend dat preventieve mondzorg voor iedereen ca. 1,5 miljard per jaar kost. Je kunt hier hun petitie tekenen die al ruim 330.000 keer is ondertekend.
NB Van ons mogen naast preventieve mondzorg ook de kleinere tandheelkundige verrichtingen erin worden opgenomen.