Tandsteen is hard geworden tandplak. Je herkent tandsteen aan de harde, brokkelige laag langs je tandvleesrand en door de vaak geelbruine verkleuring.
Last van tandsteen?
Tandsteen ontstaat uit tandplak dat de kans heeft gekregen hard te worden en te verkalken. Je vindt het vaak terug op de plek waar de tand over gaat in het tandvlees. Tandplak is de zachte kleverige substantie die zich als een vrijwel onzichtbaar laagje op je tanden en kiezen nestelt, bestaand uit bacteriën (biofilm), eiwitten en voedselresten. Tandsteen is een van de belangrijkste veroorzakers van problemen met je gebit en moet verwijderd worden door je mondhygiënist of tandarts.
Heb je last van een of meer van de volgende symptomen?
Wat zijn de meest voorkomende oorzaken van tandsteen?
De voornaamste oorzaken voor tandsteen zijn gelegen in je mondhygiëne. Wie weet poets je niet vaak genoeg of op een verkeerde manier waardoor er tandplak achterblijft. Vaak komt dat doordat je te weinig schoonmaakt tussen je tanden en kiezen, bijvoorbeeld omdat er niet zoveel ruimte is. Tandplak zit meestal bij de aanhechting bij je tandvlees, dus helemaal boven of onder aan je tand of kies. Rokers hebben vaak meer last van tandplak en daardoor ook vaker problemen met tandsteen.
Behandeling
Om zoveel mogelijk te voorkomen dat tandplak omgezet wordt in het harde tandsteen is het raadzaam de algemene adviezen voor goede mondhygiëne te volgen. Er zal trouwens altijd wat tandpak achterblijven, ook al heb je goed gepoetst, geragerd, geflost of gestokerd. Voor de verwijdering van tandplak en tandsteen moet je regelmatig naar je mondhygiënist.
Welke behandelingen horen bij tandsteen?
Tandplak is de niet te voorkomen voorloper van tandsteen. Op zich is tandplak niet schadelijk mits het snel genoeg verwijderd wordt. Als je het niet goed en tijdig weghaalt verandert de substantie tandplak in schadelijke zuren en/of tandsteen. Tandplak is moeilijk met het blote oog te zien. Je kunt de plekjes met tandplak wel zichtbaar maken met een speciale kleurvloeistof of met tabletten die je bij de drogist kunt kopen (plakverklikkers).
Je kunt tandplak het beste verwijderen door twee maal per dag goed te poetsen. Om op plekjes te komen waar de tandenborstel niet goed bij kan is het verstandig ook regelmatig te flossen, stokeren en spoelen met mondwater. Poetsen kan je het best elektrisch doen, dat verwijdert de meeste tandplak. Inmiddels zijn er ook apparaten op de markt die met waterstralen goed weten te reinigen tussen je tanden en kiezen. Die doen dan ook een flink deel van het schoonmaakwerk, maar tandenstokers en ragers gebruiken (waar de ruimte wat groter is tussen je kiezen) zijn onmisbaar. Tandsteen dat zich gevormd heeft op je tanden of kiezen is ruw en brokkelig. Daardoor kunnen kleurstoffen uit koffie, wijn en nicotine zich makkelijker hechten en ontstaat er een geel- bruine verkleuring.
Voor het verwijderen van tandsteen moet je naar de mondhygiënist.
Hoe voorkom je tandsteen?
Zoals gezegd kun je het voorstadium van tandsteen, tandplak, niet voorkomen, wel de mogelijke schadelijke gevolgen ervan. Je voorkomt tandsteen met een goede mondhygiëne.
Zorgvuldig en niet met te veel druk – en niet langer dan 2 minuten – poetsen is belangrijk, en ook voorzichtig reinigen tussen de tanden. Poets je tandvlees bij de aanzet van je tanden en kiezen mee. Er wordt aangeraden te spoelen met mondwater. Gebruik dan een niet te agressieve soort, maar een milde. Het is raadzaam om een elektrische tandenborstel te gebruiken, maar zet dan niet te veel druk met het poetsen. Er zijn elektrische tandenborstels die waarschuwen als je te veel druk uitoefent op je gebit en tandvlees tijdens het poetsen.
Hoe goed je zelf ook reinigt, we raden je aan om tenminste twee maal per jaar je mondhygiënist te bezoeken. Deze verwijdert tandplak en tandsteen en kan goed zien of er sprake is van beginnende ontstekingen van je tandvlees en/of cariës. Hij/zij kan je als er problemen zijn die meer tijd en aandacht vergen een behandelplan op maat voorstellen waarmee je voortaan problemen met je gebit kunt voorkomen (preventie).
