Bij goede mondzorg hoort ook aandacht voor iedereen die extra zorg nodig heeft. Lees daarom meer over dementie en leer hoe je als zorgprofessional of mantelzorger iemand met dementie het beste kunt helpen.
Mondzorg bij dementie
Van hand wegslaan tot mond stijf dichthouden: bij iemand met dementie gaat het niet altijd simpelweg om de mondverzorging vergeten. Er is meer dan eens sprake van weerstand. In onderstaande video wordt dit probleem uitgelicht door Vilians.
Via zorgvoorbeter is een oefening te lezen die stapsgewijs aangeeft hoe je iemand met dementie kunt benaderen. Je kunt dit eerst trainen met je eigen team.
Zoek hier een lieve tandarts- of mondzorgpraktijk die bij je past.
Lees hier alles over mondzorg voor ouderen.
Langer thuis wonen met gebruik van domotica
Er zijn veel hulpmiddelen beschikbaar om zo lang mogelijk zelfstandig thuis te kunnen blijven wonen, ook bij (beginnende) dementie. Deze hulpmiddelen zijn onder andere te gebruiken voor communicatie, huishouden, in beweging blijven en persoonlijke verzorging.
Zo zijn er speciale telefoons met foto’s in plaats van cijfers, zodat je als persoon met dementie altijd weet wie je belt. Een vaste dokter, tandarts en thuiszorgmedewerker kunnen hier ook een plek op krijgen. In geval van nood kan de oudere dan gelijk contact opnemen met wie zij of hij nodig heeft.
Met handige apps wordt het bovendien makkelijker om notificaties in te stellen wanneer medicijnen ingenomen moeten worden. Deze apps kunnen vaak ook worden gebruikt om een reminder aan te maken voor het poetsen van de tanden of het uitnemen en reinigen van het kunstgebit.
De 5 stappen hoe je iemand met dementie kunt benaderen:
1. Ruimte verkennen rondom persoon
2. Vanaf voorzijde benaderen
3. Tanden poetsen vanaf voorzijde
4. Achter de cliënt staan
5. Evalueren
Bekijk hier het volledige stappenplan met uitleg.
Goede mondzorg bij dementie. Dossier De Lieve Tandarts
6 praktische tips bij thuiswonende dementeren
- Stel apps/reminders in voor medicijninname, vochtinname, eetmomenten en mondverzorging (tanden poetsen en/of kuntsgebit uitnemen en verzorgen).
- Zorg dat belangrijke medische hulp binnen handbereik is voor de persoon met dementie, bijvoorbeeld door met foto’s te werken in plaats van telefoonnummers.
- Heb vaste contactmomenten. Een vast moment op de dag (beeld)bellen kan onderdeel van de dagroutine zijn. Je kunt dan ook controleren of de dementerende medicijnen op tijd inneemt en/of zijn of haar tanden poetst.
- Zet aanpassingen en routines liever eerder dan later in werking. Bekijk hier of een huis ‘dementieproof’ is of bekijk de tips op veiligheid.nl.
- Ken de verschillende hulpmiddelen die beschikbaar zijn en zoek uit welke vergoed worden door de verzekering. Selecteer in dit overzicht ‘Dementie’ onder ‘Speciaal bij’.
- Lees het gratis e-book Wat te doen bij dementie van ervaringsdeskundige Carolien Langendijk: Praktisch handleiding boekje Wat kunt u doen bij dementie 2020
Vaak vergeten aandachtspunten
Bij ouderenzorg en bij zorgen voor mensen met dementie in het algemeen denken we vaak aan het risico op valpartijen of zaken als het gas aan laten staan. Onderstaande punten zijn echter ook van groot belang om de levensstandaard te verbeteren.
- Goede mondzorg thuis– zie ook het dossier over ouderen en mondzorg (‘Poetst oma haar tanden nog?’), zoals helpen met poetsen.
- Vitamine D – hier kan met name bij ouderen snel een tekort aan ontstaan.
- Contact – ook bij vergevorderde dementie is menselijk contact een belangrijk aspect. Kom op bezoek en geef voor de momenten dat iemand alleen is een knuffel of zorgrobot (of een plastic zangvogeltje dat reageert op beweging/geluid).
- Oogtest – laat ogen regelmatig testen en kies op tijd voor aangepaste brilglazen.
- Goede mondzorg bij de professional – controles zijn extra belangrijk, aangezien dementerenden vaak niet aangeven dat zij pijn hebben.
Bekijk hier het volledige stappenplan met uitleg.
Handige links
- Mondverzorging dementie (PDF) – Vijfstappenplan Afweergedrag bij de mondverzorging van cliënten met dementie, zorgvoorbeter.nl (zie ook samenvatting stappenplan in afbeelding onder aan deze pagina)
- Instructiefilms mondverzorging, onder meer bij eigen tanden en kiezen en bij een prothese, demondnietvergeten.nl
- Zelfstandig tandenpoetsen met dementie, inclusief tips om naasten te ondersteunen, dementie.nl
- Online training omgaan met dementie – videotraining gebaseerd op Doe GOED-methode, samendementievriendelijk.nl
- Dossier mondzorg – diverse links, documenten en video’s rondom mondzorg voor dementerenden, Idé, Innovatiekring Dementie
- https://mondzorgbijouderen.info/
Online training mondzorg bij dementie
Stel je voor… Een patiënt die al jaren bij jou in de praktijk komt, herkent jou niet meer en denkt dat jij zijn buurman bent. Hoe reageer jij? Of het voorbeeld uit de video. Daarin zie je een dame met dementie aan de balie van een mondzorgpraktijk. Zij denkt dat ze een afspraak bij de kapper heeft, niet bij de tandarts. Leer hoe je als tandarts, mondhygiënist of medewerker in de mondzorgpraktijk dementie kunt herkennen en goed kunt reageren als je een cliënt met dementie in de praktijk krijgt.
Poetsinstructie bij mensen met dementie (video)
Afweergedrag bij mondverzorging cliënten dementie
