Zenuwen verdwijnen vaak met afleiding. Wat zijn de favoriete afleiders in de tandartsstoel?
Comfort talk
Het klinkt misschien wat gek, ‘comfort talk’. Toch is heel simpel: geruststellend praten helpt als afleiding.
Wat houdt het in? Dit zijn de ‘eisen’ van comfort talk:
- Positief ondersteunend praten
- Vermijd ‘alarm’woorden (‘dit doet geen pijn, hoor’ – je onthoudt ‘pijn’)
- Verleg de focus naar het goede (‘wat gaat het goed zo!’)
Een tandarts(assistent) of mondhygiënist kan comfort talk toepassen. De meeste lieve mondzorgspecialisten doen dit overigens ook.
Dat het echt werkt, is bewezen: uit Amerikaans onderzoek blijkt dat behandelingen 17% sneller verlopen met comfort talk.
‘Juist niet alles zeggen’
Afleiding en wat je prettig vindt (of juist niet) blijft maatwerk! Zo vulden meerdere personen in dat ze liever niet willen weten wat er precies in hun mond wordt gedaan. Dit wilden ze dan wel graag horen:
- Hoe lang het duurt (per handeling of in totaal)
- Niets zeggen als er iets fout gaat: praten in oplossingen in plaats van problemen
- Iets heel anders (een gezellig gesprek)
Uit de onderzoeksresultaten van begin 2022 blijkt dat jullie ‘een geduldige tandarts die alles uitlegt’ het meest waarderen. Een meerderheid van 70% gaf dit als beste afleider aan.
Een stukje troost
Iets zachts vasthouden vinden veel mensen een fijn idee. Dit maakt dat ze zich getroost voelen. Ook kan het een oplossing zijn voor wie zich minder prettig voelt bij een vastgehouden hand, maar die wel behoefte heeft aan wat steun of houvast.
Hier zou je aan kunnen denken:
- Een zachte sjaal
- Stressballen
- Een knuffel
Voor anderen werkt het om een sieraad, gelukssteen of een fidgettoy in de handen te houden.
Relaxmaker en VR-brillen
Minder stress opbouwen? Dat doe je door een ontspannend filmpje te bekijken – en je kiest zelf welke. De Relaxmaker is zo’n videobril, eentje die je soms ook op kunt zetten tijdens de behandeling. Zelfs ziekenhuizen werken ermee, zoals EZT Elisabeth. Frederik Callebaut, anesthesioloog-pijnspecialist, merkt dat patiënten door de afleiding echt veel rustiger worden. “En,” geeft hij aan, “De bril sluit het gezichtsveld niet helemaal af.” Hierdoor kun je dus nog wel communiceren met de tandarts als je in de stoel ligt.
Een VR-bril sluit vaak wel het zicht volledig af – dit kan fijn zijn als je je helemaal af wilt sluiten. Een behandelaar vindt dit vaak minder plezierig, omdat hij/zij wil weten hoe je reageert.
Andere mogelijkheden om in de wachtkamer kinderen af te leiden zijn bijvoorbeeld de speelmogelijkheden voor in de wachtkamer van IKC en de Augmented Reality spellen, zoals de StoryWall of het interactief acquarium.
Beeld boven het hoofd
Van poster tot flatscreen: als er tijdens het liggen iets is om naar te kijken, wordt dit als prettig ervaren. Ook een vrolijke poster op de muur kan positieve afleiding bieden. Onder meer plafondposter.nl heeft geschikte platen voor bij de tandarts.
Afleiding in de tandartsstoel: een overzicht
Ben je op zoek naar iets wat jou kan helpen? Of naar afleiding die je als mondzorgprofessional kan bieden? Dit overzicht kan je helpen:
- Televisie of film kijken (bespreek vooraf of er een scherm is, of neem een tablet of je telefoon mee)
- Natuur en/of echte lucht boven je hoofd (is er een poster aanwezig, of kun je zelf een mooi beeld meenemen dat ergens opgehangen kan worden?)
- Vraag om een stressbal of fidgettoy, of neem er eentje mee
- Muziek of een luisterboek (in de ruimte zelf of via je koptelefoon)
- Wil je dat de tandarts alle stappen toelicht of wil je juist een luchtig verhaal horen? Geef vooraf aan waar je behoefte aan hebt.
- Neem iemand mee die je hand kan vasthouden, of vraag of de assistent dat wil doen
We breiden dit overzicht uit aan de hand van je suggesties in onze vragenlijst en wat we vanuit de praktijk meekrijgen. Natuurlijk mag je ook altijd je suggestie achterlaten via social media: zie ook onze groep Drempels voor de tandarts (voor tips en ervaringen voor wie angst heeft voor de tandarts).
Wat vind jij de prettigste afleiding?
Vul hieronder de vragenlijst in of open de volledige vragenlijst hier.
Ontspanning door afleiding in de zorg
Veel manieren van afleiding bestaan al. Voor de tandartsstoel, maar ook voor ziekenhuizen. Zorgscore publiceerde in januari 2022 het artikel ‘Ontspanning door afleiding in de zorg’ met daarin onder meer de hier genoemde videobrillen en comfort talk. Daarnaast kun je een video bekijken van een kindvriendelijke patiëntenkamer.