- Beginnend tandbederf bij zuigflescariës of peutercariës ziet eruit als doffe witte vlekjes. Dit wordt meestal niet herkend omdat er dan vaak nog geen tandarts in beeld is. Reden te meer om zo vroeg mogelijk je kind mee te nemen naar de tandarts en even in de mond te laten kijken;
- Zuigflescariës of peutercariës komt meestal aan de boventanden voor. Vooral aantasting van de snijtanden (voorste tanden) zijn een indicatie. Bekijk die regelmatig.
- In tweede instantie worden de witte vlekjes groter en donkerder. Dit is een teken dat het glazuur dan al aangetast is; het tandbederf is tot in het tandbeen doorgedrongen. Helaas is dan pas opmerken dat er sprake is van peuter- of zuigflescariës aan de late kant.
- Soms zie je het tandbederf nog niet maar wil je kind niet meer eten, heeft het pijn aan zijn tanden (bv. bij het poetsen) of slaapt het slecht.
Heeft je kindje last van zuigflescariës?
Zuigflescariës is een bijzonder vroegtijdige vorm van tandbederf op plaatsen waar normaal geen gaatjes ontstaan. De term doet vermoeden dat je kindje alleen gaatjes kan oplopen als het voeding via de zuigfles krijgt, maar dat is niet het geval. Ook als een baby de borst krijgt of als peuter andere voeding krijgt kan hij/zij 'zuigflescariës' oplopen. We zouden misschien beter kunnen spreken over peutercariës.
Heeft je kindjes last van een of meer van de volgende symptomen?
Wat zijn de meest voorkomende oorzaken voor zuigflescariës?
- Veelvuldig en/of langdurig contact met een zuigfles met suikerhoudende drank (vruchtensap, gesuikerde thee, melk- en yoghurtdranken…). De tanden krijgen dan voortdurend een zuuraanval en krijgen geen kans zich te herstellen.
- Slapen met een zuigfles, zeker wanneer die gevuld is met zoete dranken. Gedurende de nacht is er minder speeksel in de mond dat het gebit beschermt. Het gebit krijgt een voortdurende zuuraanval te verwerken en krijgt evenmin de kans zich te herstellen
- Veelvuldige of verlengde borstvoeding (na het doorbreken van de eerste tanden) en borstvoeding ‘s nachts. Hier is het probleem de bijna continue toevoer van voedsel waardoor net als hierboven de balans van aantasting en herstel verstoord is.
- Gebrekkige mondhygiëne: te weinig en/of slecht tandenpoetsen
- Bacteriële infecties: Kinderen met hoge concentraties mutans streptococcen in het speeksel hebben een sterk verhoogde kans om op jonge leeftijd cariës te krijgen.
- Passief roken.
Behandeling
Zuigflescariës of peutercariës begint aan de boventanden, kort nadat ze zijn doorgekomen, en breidt zich vervolgens uit als de andere tanden en kiezen doorkomen. De kern van het probleem is de bacteriële besmetting die ook al bij zeer jonge kinderen kan optreden. De enige manier om daar consequent iets tegen te doen is regelmatig reinigen, dus goede mondhygiëne.
Als het tandbederf te zeer doorzet moet er behandeld worden door de tandarts. In extreme gevallen moeten de aangetaste tanden verwijderd worden. Het verlies van de snijtanden van de bovenkaak op zeer jonge leeftijd heeft een nadelig effect op de ontwikkeling van het aangezicht en de spraak.
Welke behandelingen zijn er bij zuigflescariës of peutercaries?
Je wilt als ouder natuurlijk graag tandheelkundige behandelingen als het gevolg van peuter- of zuigflescariës vóór zijn. Daar kan je zelf best wat aan doen. Hiernaast vind je veel tips om zuigflescariës te voorkomen.
We raden aan dat je je kindje al op heel jonge leeftijd meeneemt naar de tandarts- of mondzorgpraktijk en gewoon eens in het mondje laat kijken en laat meekijken bij jouw behandeling. Dan kan het alvast een beetje wennen aan de personen die we werken, de geurtjes en geluiden.
We raden aan dat je je kindje al op heel jonge leeftijd meeneemt naar de tandarts- of mondzorgpraktijk en gewoon eens in het mondje laat kijken en laat meekijken bij jouw behandeling. Dan kan het alvast een beetje wennen aan de personen die we werken, de geurtjes en geluiden.
Bovendien is het een goed idee om je kind als het twee jaar is echt voor controle te laten gaan. Veel ouders wachten tot vier jaar oud. Dat je daarmee risico loopt, blijkt uit alle verschijnselen van peuter- of zuigflescariës.
Hoe kan je zuigfles- of peutercariës bij je kind voorkomen?
Gebruik vanaf 9 maanden een beker zonder tuit in plaats van een zuigflesje of anti-lekbeker. Gebruik een tuitbeker eventueel eerst als tussenstap. ‘s Avonds en ‘s nachts is het drinken uit een zuigflesje met zoete inhoud of melk extra schadelijk. ‘s Nachts is er minder speeksel om je gebit te beschermen. Een flesje met water mee naar bed kan altijd. Leg een kind nooit met een zuigflesje in bed, ook niet als het gevuld is met melk. Geef ‘s nachts liever geen borstvoeding op verzoek na het doorbreken van de eerste tanden.
Vaak sabbelen aan een zuigflesje of anti-lekbeker met bijvoorbeeld vruchtensap, siroop, drinkyoghurt of andere melkproducten kan het gebit aantasten. Het gebit komt langdurig met suikers in aanraking. Hierdoor krijgt (zuigfles)cariës meer kans. Laat je kind hun zoete drankjes in één keer opdrinken. Kies vaker voor (kraan)water in plaats van zoete dranken.
Tips voor mondverzorging bij heel jonge kinderen:
- Poets zodra het eerste tandje is doorgebroken zorgvuldig, ook wanneer het kind borstvoeding krijgt, en poets de puntjes van nieuwe tanden die doorbreken meteen mee;
- Poets de tanden en kiezen twee keer per dag twee minuten, ‘s morgens en voor het slapengaan.
- Gebruik een speciale kindertandenborstel en een klein beetje tandpasta (een bolletje van de grootte van een erwt) met de juiste concentratie fluoride. Gebruik voor kinderen tot 2 jaar een peuterpasta (met een fluorideconcentratie tussen 500 – 1000 ppm), voor kinderen van 2 tot 6 jaar een tandpasta met een concentratie tussen 1000 – 1450 ppm. Voor kinderen met een hoog risico op cariës kan eventueel een tandpasta voor volwassenen worden gebruikt. Vraag de tandarts of mondhygiënist voor advies op maat!
- Eén uur voor het tandenpoetsen geen zure producten eten of drinken. En geen voeding of dranken meer na het laatste tandenpoetsen.
- Verzorg ook je eigen gebit goed. (!) Tandbederf wordt veroorzaakt door bacteriën die je kunt doorgeven aan je baby, bv. bij het geven van een zoen of het aflikken van een lepel die je kind daarna gebruikt.
- Neem je kindje mee naar de tandarts als je zelf voor controle gaat, hoe jong het ook is. Ga uiterlijk vanaf de leeftijd van twee jaar (of eerder in geval van klachten, zoals bv. het verkleuren van melktanden, pijn bij het poetsen…) met je kind naar de tandarts.
